Najdziwniejsze choroby psychiczne

Bardzo trudno podać właściwą definicję choroby psychicznej. Jest jej tak wiele typów, które różnią się między sobą objawami, nasileniem i długością trwania, że wspólne uogólnienie jest właściwie niemożliwe.

Jak choroba psychiczna wpływa na człowieka?

Problem na tle psychicznym bardzo często dezorganizuje ludzkie zachowanie. Sprawność umysłowa człowieka, podczas choroby, zostaje wystawiona na próbę i objawia się niewłaściwym postrzeganiem rzeczywistości. Medycyna rozróżnia wiele chorób psychicznych. Do najbardziej rozpoznawalnych i najczęściej występujących należą:

• schizofrenia;
• psychoza maniakalno-depresyjna;
• zaburzenie schizoafektywne;
• depresja.

Schizofrenia

Ta choroba psychiczna odznacza się mocnym zaburzeniem toku myślenia oraz postrzegania otaczającego świata. Objawia się na wiele sposobów. Tryb myślenia chorego jest bardzo silnie zaburzony. Może on zachowywać się w sposób dziwny i irracjonalny.

Apatia bardzo często towarzyszy schizofrenikom. Dodatkowo wystąpić może:

• niedbałość o codzienną higienę;
• znaczne pogorszenie kontaktów z bliskimi i otoczeniem;
• zaniedbywanie dotychczasowych obowiązków.

W celu leczenia tej choroby psychicznej stosowane są najczęściej dwa rodzaje terapii:

• rehabilitacja psychospołeczna;
• farmakoterapia.

Depresja

Ten problem emocjonalny związany jest z zaburzeniami nastroju. Dotyka bardzo duży odsetek naszej populacji. Jest zmorą ludzi XXI wieku. Charakteryzuje się:

• przygnębieniem;
• zmniejszoną zdolnością odczuwania przyjemności;
• spowolnionym myśleniem;
• poczuciem winy;
• brakiem nadziei;
• bezsennością;
• obniżoną aktywnością fizyczną;
• zaburzeniami apetytu.

Psychoza maniakalno-depresyjna

Choroba ta powoduje widoczne zmiany w ludzkim nastroju. Obniżeniu energii oraz aktywność codzienną człowieka. Osoby zmagające się z tym schorzeniem przechodzą bardzo często przez nawracające epizody maniakalne i depresyjne. Psychoza maniakalno-depresyjna objawia się:

• drażliwym nastrojem;
• wielkościową postawą;
• wysoką samooceną;
• skróconym snem;
• wzmożoną aktywnością;
• znacznie przyspieszonym myśleniem.

Zaburzenia dysocjacyjne tożsamości

Zaburzenie to stanowi odpowiedź ludzkiej psychiki na ciężkie życiowe przejścia. Charakteryzuje się występowaniem minimum dwóch różnych stanów osobowości, które przejmują tymczasową kontrolę nad zachowaniem osoby chorej.

Osoby zmagające się z tym rodzajem zaburzenia mogą przeżywać każdy stan swojej osobowości, jako odrębną tożsamość.

Fobia

Choroba ta objawia się uporczywym lękiem przed różnymi sytuacjami. Lęk ten może być tak silny, że powoduje poważne zaburzenia fizyczne oraz neurologiczne. Doświadczenie lękotwórczego czynnika może wywołać atak paniki. Fobia dotyka bardzo dużo ludzi. Osoba zmagająca się z tą przypadłością jest świadoma swojego irracjonalnego leku, jednak nie wie jak sobie z nim poradzić.

Rodzai fobii jest bardzo wiele, a do podstawowych zaliczyć można:

• fobię społeczną – lęk przed społecznymi sytuacjami;
• fobię szkolną – jej przyczyną są nieprzyjemne szkolne doświadczenia. Występuje u dzieci.
• zoofobię – strach przed zwierzętami;
• achluofobię – obawa przed ciemnością;
• nozofobię – lęk przed zachorowaniem.

Przyczyny zaburzeń psychicznych

W XIX wieku zaczęto szukać biologicznych przyczyn chorób psychicznych. Badacze zauważyli wówczas odmienność w budowie i funkcjonowaniu mózgu chorych osób. W ostatnich latach postęp wiedzy, dotyczący genetycznych zaburzeń umysłu, jeszcze prężniej się rozwinął. Jednak nie określono żadnego konkretnego miejsca genowego, które odpowiadałoby za powstanie chorób psychicznych.

Nadal brak jest jednego potwierdzonego naukowo sformułowania, związanego z zaburzeniami na tle psychicznym. Jedno jest tylko pewne – są to zaburzenia wieloczynnikowe i wielogenowe.

Do biologicznych przyczyn powstawania zaburzeń psychicznych można zaliczyć:

• nieprawidłowy rozwój mózgu w okresie prenatalnym;
• obciążenia genetyczne;
• schorzenia mózgu;
• uszkodzenia mózgu – związane na przykład z działaniem narkotyków, leków, czy alkoholu;
• choroby somatyczne, jak chociażby guz mózgu.

Jednak biologiczne obciążenia to nie wszystko. Bardzo często łączą się one z obciążeniami społecznymi. Chodzi tu głównie o takie psychospołeczne obciążenia, które skutkują długotrwałym działaniem. Zaliczamy do nich:

• niekorzystne systemy wychowawcze;
• przeżywanie skrajnie trudnych sytuacji psychologicznych i fizycznych;
• brak miłości i poczucia bezpieczeństwa;
• rozstanie z kimś bliskim;
• nagła śmierć;
• utrata pracy;
• poważny wypadek.

Pamiętajmy – nie tylko te negatywne wydarzenia mogą spowodować zaburzenia psychiczne. Sytuacje o pozytywnym wydźwięku – jak ślub, przeprowadzka do nowego domu, narodziny dziecka, czy awans w pracy – także mogą mieć swoje odzwierciedlenie w chorobie psychicznej.

Jak patrzymy na osoby chore psychicznie?

Osoba z zaburzeniami psychicznymi bardzo często odbierana jest jako osoba agresywna, niebezpieczna, budząca obawę i strach. Powodem tego są jej niezrozumiałe zachowania.

Brak wiedzy na temat schorzeń psychicznych człowieka, tajemniczość jaką osoba chora się okrywa, a także przekonanie o stereotypowym postrzeganiu chorych, wpływa na błędne ich postrzeganie.

Niestety, tematyka związana z osobami chorymi psychicznie wciąż za rzadko jest poruszana, a wszelkie dostępne w mediach informacje, niejednokrotnie nie mają nic wspólnego z rzeczywistością.

Pamiętajmy – każdy kontakt z osobą chorą psychicznie będzie dla nas próbą – cierpliwości i przeżywania świata. Ale może warto uzbroić się w cierpliwość i dać drugiemu człowiekowi szansę.

Źródła:

• P. Marchawicki, Osobowość wieloraka: kryteria diagnostyczne i modele etiologiczne, 2004;
• I. Koszewska, E. Habrat, Depresja jest przemijająca, Warszawa 2000.