Każdy człowiek ma na powierzchni swojego ciała przynajmniej kilkanaście zmian skórnych różnego pochodzenia i rodzaju. Są różnorodnej wielkości, mają zwykle ciemny kolor, niektóre mogą być wypukłe, inne wklęsłe. Zwykle pozostają mało zauważalne, nie zwracamy zatem na nie szczególnej uwagi podczas wykonywania codziennych czynności. Czasami jednak warto baczniej im się przyjrzeć. Zwłaszcza jeżeli z ich strony odczuwamy nieprzyjemne dolegliwości. Z pewnością nie powinny one boleć, krwawić, nagle zmieniać swojego wyglądu lub być powodem rozwijającego się zakażenia. Wyjściem z uciążliwej sytuacji może okazać się usuwanie znamion.
Znamiona barwnikowe nie w każdym przypadku są zatem tylko znakiem rozpoznawczym danej osoby, często dodającym jej również uroku. U niektórych osób to właśnie niewielki pieprzyk może stać się zalążkiem bardzo niebezpiecznej choroby. Znamię skórne może bowiem przerodzić się w nowotwór złośliwy, czyli czerniaka. Dlatego też profilaktyczne usuwanie znamion zaleca się głównie tym pacjentom, u których podejrzewa się rozwój nawet bardzo wczesnego stadium choroby skórnej. Względy zdrowotne nie są jednak jedynymi wskazaniami do wykonania zabiegu.
Usuwanie znamion – względy zdrowotne
Nie ulega wątpliwości fakt, że zanim zacznie nas interesować usuwanie znamion, powinniśmy skorzystać z fachowej pomocy i zasięgnąć opinii specjalisty. Samodzielna obserwacja i kontrola stanu zmian skórnych jest wręcz obowiązkowa, ale nie zastąpi konsultacji lekarskiej. Dzięki samokontroli możemy dostrzec pierwsze zauważalne gołym okiem zmiany w obrębie znamion. Najczęściej są one związane z ich rozmiarem, kolorem, wyglądem brzegów, kształtem. Jeżeli widzimy, że znamię gwałtownie i szybko rośnie (ewoluuje), tym bardziej nie powinniśmy zwlekać z wizytą u dermatologa lub chirurga. Tylko lekarz może wykonać badania specjalistyczne, na podstawie których określi, czy znamię nie ma charakteru chorobowego lub nawet złośliwego.
Bezpośrednim wskazaniem do wykonania zabiegu usuwania znamion skórnych jest stan zagrażający zdrowiu lub życiu pacjenta. Nie zawsze lekarz jest jednak w stanie określić szczegółową i trafną diagnozę wyłącznie na podstawie badania lekarskiego. Czasami wykonanie zabiegu zaleca się zatem profilaktycznie. Niektóre rodzaje znamion są do siebie na tyle podobne, że praktycznie niemożliwe okazuje się ich rozróżnienie nawet w dziesięciokrotnym powiększeniu dermatoskopu. Jeżeli zmiana wydaje się podejrzana lub nosi widoczne cechy atypowej – lekarz zaleci jej usunięcie ze względów zdrowotnych.
Czym są jednak owe podejrzane zmiany? Do ich grona zalicza się wszystkie znamiona o średnicy powyżej 6 milimetrów lub takie, które zmieniają swój wygląd w obrębie przynajmniej jednej cechy. Ponadto, jeżeli znamię krwawi, swędzi, jest niesymetryczne, wrzodzieje, często ulega uszkodzeniom, również zaleca się jego usunięcie. Pobrany wycinek lekarz przekazuje do badania histopatologicznego, które ostatecznie potwierdza postawioną wcześniej diagnozę lub dopiero ją określa.
Kosmetyka i estetyka
Specjaliści obecnie zgodnie uważają, że usuwać należy również te znamiona skórne, które są przyczyną jakiegokolwiek dyskomfortu u pacjenta. Mogą zarówno wywoływać poczucie wstydu, skrępowania, jak i wyglądać źle ze względu na narażenie na częste uszkodzenia. Zmiany skórne, które podrażniamy podczas wykonywania codziennych czynności (zmiany ubioru, depilacji, mycia, zakładania obuwia), mogą stać się źródłem zakażenia oraz groźnych chorób skórnych. Można zatem ze względów estetycznych całkowicie zrezygnować z obecności na swoim ciele również tych łagodnych znamion.
Ze względów kosmetycznych najczęściej usuwa się te zmiany skórne, które zlokalizowane są na twarzy, dłoniach, w okolicach miejsc intymnych lub na linii odzieży. Pacjenci często obawiają się tego, czy blizna po zabiegu nie będzie bardziej widoczna niż dotychczasowe znamię. Doświadczony chirurg wykorzystuje swoją wiedzę i umiejętności w taki sposób, by cięcie skalpelem przeprowadzić jak najsubtelniej i zgodnie z naturalnymi liniami obecnymi na ciele pacjenta. Kuracjusz może również skorzystać z innych metod usuwania znamion: laseroterapii, krioterapii lub elektrokoagulacji.
Zabieg nie dla każdego
Przeciwwskazania do zabiegu chirurgicznego usuwania pieprzyków i innych zmian skórnych lekarz określa już podczas pierwszej wizyty kwalifikacyjnej pacjenta. Mając na uwadze jego bezpieczeństwo, czasami zleca wykonanie dodatkowych badań laboratoryjnych lub obrazowych. Z zabiegu nie mogą skorzystać bowiem te osoby, u których stwierdzono skłonności do powstawania przerostów i bliznowaceń oraz trudności w krzepliwości krwi. Również pacjenci, którzy borykają się z aktywnymi infekcjami wirusowymi, nie powinni zgłaszać się do wykonania zabiegu przed zakończeniem procesu leczenia.
Jeżeli u pacjenta stwierdzono chorobę przewlekłą, chirurgiczne wycięcie znamienia może okazać się możliwe, jednak wyłącznie po uprzedniej konsultacji z lekarzem specjalistą – prowadzącym dotychczasowy proces leczenia pacjenta. Niektórzy chorzy, cierpiący z powodu schorzeń układu krążeniowego, wątroby, nerek, zakrzepicy, zatorowości, nie zostaną jednak zakwalifikowani do zabiegu. Oczywiście lekarz bierze pod uwagę wszystkie okoliczności i dobro pacjenta. Jeżeli znamię zagraża zdrowiu i życiu, dobiera on indywidualnie taką metodę leczenia, by pozbyć się go bez uszczerbku na stanie zdrowia chorego.
Chirurgiczne usuwanie znamion – przebieg zabiegu
Chirurgiczne usuwanie zmian skórnych wykonuje doświadczony chirurg. Przed przystąpieniem do zabiegu pacjent zostaje znieczulony miejscowo za pomocą środka farmaceutycznego, porażającego nerwy, odbierające bodźce czuciowe z okolicy operowanego miejsca. Pole operacyjne następnie myje się i odkaża. Często lekarz w procesie przygotowawczym zaznacza na skórze pacjenta linie pomocnicze, którymi posługuje się podczas cięcia skalpelem. Wykonuje niewielkie nacięcie na skórze, które kieruje owalnie, dokoła wycinanej zmiany skórnej. Tkankę pobiera wraz z marginesem skóry zdrowej. Dzięki temu zyskuje pewność, że znamię wycięte zostanie w formie nienaruszonej i możliwe będzie wykonanie jego szczegółowej biopsji.
Ranę zszywa się, zbliżając do siebie jej brzegi i zasklepiając ją przy użyciu nici chirurgicznych. Na ranę zakłada się jałowy opatrunek, a pacjent może bez obaw wrócić do wykonywania codziennych czynności i obowiązków. Należy jednak pamiętać o dbałości o higienę i stan rany. Nie można naciągać skóry, pocierać jej, ani drapać. Warto wstrzymać się z kąpielami, ekspozycją na promienie UV. Niewskazane jest korzystanie z basenu i sauny. Takie środki ostrożności należy utrzymać przynajmniej przez okres kilku tygodni od daty wykonania zabiegu. Tyle zwykle trwa proces zasklepiania się rany i powstawania blizny.
Jeżeli interesuje Cię usuwanie znamion, Kraków ma bogatą ofertę placówek medycznych, w których można skorzystać z profesjonalnej opieki. W Centrum Medycznym Galmedic już przed zabiegiem pacjent korzysta z pomocy lekarskiej. Specjalista szczegółowo bada znamiona kuracjusza i przeprowadza z nim wywiad. Na jego podstawie określa wskazania do przeprowadzenia zabiegu oraz ryzyko występowania określonych chorób skóry obecnie i w przyszłości. Niektórzy pacjenci mają bowiem duże predyspozycje genetyczne do występowania złośliwych znamion. Wówczas konieczne jest niezwłoczne leczenie każdego z nich, które ma cechy atypowe.
Kontrola stanu rany
Po wycięciu znamienia chirurg w miejscu rany zakłada szwy i opatrunek. Jeżeli nie zaleci jego samodzielnej zmiany, nie trzeba kontrolować stanu rany. Istnieją bowiem na rynku nowoczesne opatrunki, stosowane długoterminowo. Jednak zwykle zakłada się jałową gazę, którą należy codziennie zmieniać na czystą. Taka zmiana opatrunku jest idealnym czasem na przyjrzenie się procesowi gojenia się rany. Jeżeli przebiega on prawidłowo, rana stopniowo zasklepi się, tworząc najpierw bardzo widoczną bliznę. Z czasem jednak znacznie ona zblednie i zmniejszy swój rozmiar. Już po kilku tygodniach od usunięcia szwów pacjent zauważy zagojoną bliznę na swoim ciele. Może wtedy rozpocząć stosowanie preparatów przeznaczonych do jej pielęgnacji. Obecnie poleca się głównie te z zawartością silikonu.
Przy codziennej zmianie opatrunku ranę należy delikatnie osuszyć oraz zdezynfekować. W tym celu można skorzystać z ogólnodostępnych preparatów. Założenie jałowego opatrunku powinno odbywać się w warunkach aseptycznych i dbałości o niedopuszczenie do zakażenia rany. Unika się tym samym ryzyka wystąpienia powikłań po zabiegu. Do nich mogą natomiast należeć: nadmierny świąd i bolesność rany, wysięk, rozejście jej brzegów, krwawienie.